Kadın iç genital organları;
- Ovarium
- Tuba uterina
- Uterus
- Vagina
1-Ovarium (Fossa ovarica )
- 3, 5 cm boyutlarında ve 4-6 gr ağırlındadır. Erkeklerdek testislerin homoloğudur. Ovaryum’un yan yüzü fossa ovarica içinde pelvis duvarına dayanmıştır. Fossa ovarica’nın sınırlarını yukarıda arteria iliaca externa, aşağıda ise lig. Latum uteri yapar. Arka tarfta ise üreter’e kadar uzanır.
- Facies lateralis
- Facies medialis
- Margo anterior (mesovaricus)
- Margo posterior (liber)
- Extremitas superior (tubaria)
- Extremitas inferior (uterina)
Ovarium'un ligamentleri
- Mesovarium
- Lig. Ovarii proprium
- Lig. suspensorium ovarii
- Lig. ovarii proprium aracılığı ile uterus yan duvarına bağlanır. Düz kas ve elastik lifler içerir.
- Lig. suspensorium ovarii ile de aditus pelvis’te pelvis yan duvarlarına bağlanır
2-Tubae uterina
- 10 cm uzunluğunda, 3 mm çapındadır . Lig. latum uteri’nin iki katmanı arasında yer alır
- Ostium abdominale tubae uterina
- Ostium uterinum tubae utarinae
- Ovarium’dan çıkan yumurtayı uterus’a taşır.
- Isthmus tubae uterinae: En dar bölümüdür.
- Ampulla tubae uterinae: Isthmus’a göre daha kalındır.
- Spermium ovum’u genellikle burada döller.
- Infundibulum tubae uterinae: Tuba uterina’nın en geniş bölümüdür.
- Huni şeklindedir. Huninin kenarında fimbriae tubae uterinae denilen saçaklar bulunur.
3-Uterus
- Abdominal bölümü tuba uterina’lar ile, pelvik bölümü vagina ile birleşir.
- Yapı ve fonksiyon bakımında corpus uteri ve cervix uteri olmak üzere iki bölümden oluşur.
- Bu iki bölüm arasında isthmus uteri denilen bir ara bölüm vardır.
- Bu bölüm iç yüzde canalis cervicis ile uterus boşluğunun birleşme yerine uyar.
- Tuba uterina’ların bağlandığı yerin yukarısında kalan bölümüne fundus uteri denir.
- Cervix uteri , isthmus ile vagina arasında kalan bölümdür.
- Vagina’nın içine sokulmuş durumdadır.
Uterus
- Endometrium
- Myometrium
- tunica subserosa
- perimetrium
4-Vagina
Cervix uteri ile vulva arasında, oblik olarak uzanan fibromuskuler bir yapıdır. Ön tarafında mesane, arka tarafında rektum bulunur. Önde 8 cm ve arkada 10 cm şeklindedir.
vajina kısımları;
- pars lateralis
- pars anretior
- pars posterior
Hymen vaginae
- Perde anlamına gelmektedir. Halk arasında kızlık zarı olarak bilinir ve Ostium vaginae’yı kısmen kapatan bir mukozal tabakadır.
Kadın dış genital organları
- mons pubis
- labium majus pudendi
- labium minus pudendi
- clitoris
- vestibulum vaginae
- bulbus vestibuli
- gl. vestibularis major (Bartholin bezi)
- gl. vestibularis minor
1-Mons pubis
- Symphysis pubica’nın önünde, orta hatta, derialtı yağ dokusunun fazlalaşması sonucu oluşmuş kabarıklıktır. Erişkinde bu bölgede pubes olarak adlandırılan kıllar bulunur.
2-Labium majus pudendi
- Mons pubis’ten aşağı, arkaya doğru uzanan deri katlantısıdır. Erkeklerdeki scrotum derisinin karşılığıdır
Rima pudendi (iki dudak arasında kalan açıklık)
3-Labium minus pudendi
- Labium majus’lar arasında kalan iki küçük deri katlantısıdır. Penis derisinin karşılığıdır. Yağ doku içermez. Dış yüzü deri ile örtülüdür, ancak stratum corneum tabakası bulunmaz.
- Önde clitoris’ten başlar Arkada frenulum labiorum pudendi ile birleşir
- İç yüzü, vagina mukozasına benzer bir mukoza ile kaplıdır.
- Bol miktarda duyusal reseptör içerir. Ön uçları çatallıdır, çatalın ön-dış kolları clitoridis’in ön tarafında birleşerek preputium clitoridis’i, arka-iç kolları ise birleşerek frenulum clitoridis’i oluştururlar.
- Dış yüzlerinde kıl ve ter bezi bulunmaz, yağ bezleri bulunur.
4-Clitoris
- Erkekteki penis’in karşılığıdır. Vulva'nın üst ucunda küçük dudakların birleşim yerinde yer alır .
5-Vestibulum vaginae
- Labium minus pudendi’ler arasında kalan aralıktır. Buraya ostium vaginae ile ostium urethrae externum açılır. Çok sayıdaki gl. vestibularis minoris’lerin kanalları ostium vaginae ile ostium urethrae externum arasına açılır.
- Ostium vaginae ile frenulum labiorum pudendi arasındaki sığ çukura fossa vestibuli vaginae denir.
6-Bulbus vestibuli
- Ostium vagina’nın iki yanında yer alan erektil yapıdır. Erkeklerdeki corpus spongiosum penis’in arka bölümünün karşılığıdır.
- Önde glans clitoridis’in yapısına karışırlar M. bulbospongiosus, alt yüzlerini örter.
- Üst yüzleri diaphragma urogenitale’ye yapışıktır.Arka uçları birbirleri ile temas etmez, gl. vestibularis major ile komşuluk yapar.
7-Glandula vestibularis major (Bartholin Bezleri)
- Ostium vaginae’nın yanlarında bulbus vestibuli’nin arkasında bulunur Kanalı sulcus nymphohymenalis’e açılır . Coitus sırasında vagina’nın ıslaklık ve kayganlığını arttırır.
8-Gl. vestibulares minores
- Vestibulum vagina’nın duvarında bulunur ve buraya açılır.
Kadınlarda menstruasyon döngüsü
Kadınlarda menstruasyon döngüsü, hormonal değişimlere bağlı olarak her ay düzenli olarak tekrarlanan bir dizi olaydır. Kadınlarda menstruasyon döngüsü bireyden bireye değişiklik gösterebilir, ancak genellikle 21 ila 35 gün arasında sürer. Bu döngü, bir adet döneminden (adet kanaması) diğerine kadar geçen süreyi ifade eder. İdeal olarak, birçok kadının menstruasyon döngüsü 28 gündür, ancak bu normal bir varyasyondur. İşte kadınlarda menstruasyon döngüsünü bilimsel bir şekilde maddeler halinde açıklayan genel bir bakış:
Follikül Fazı:
Menstruasyon döngüsü, adet kanamasının başlangıcıyla başlar.
Bu fazda, hipotalamus, gonadotropin salgılayan hormonları (GnRH) salgılar.
GnRH, hipofiz bezini uyararak follikül uyarıcı hormonu (FSH) ve luteinleştirici hormonu (LH) salgılamasını tetikler.
FSH, ovaryumda bulunan birkaç follikül hücresinin gelişimini başlatır.
Ovülasyon (Yumurtlama) Fazı:
FSH, bir follikülün olgunlaşmasını ve östrojen üretimini teşvik eder.
Östrojen, endometriumun (rahim iç tabakası) kalınlaşmasına ve yumurta (ovum) olgunlaşmasına katkıda bulunur.
Ovülasyon genellikle menstruasyon döngüsünün ortalarında meydana gelir.
LH'nin artan seviyeleri, olgunlaşan follikülün yüzeyini deler ve olgunlaşmış yumurtanın serbest bırakılmasına neden olur.
Luteal Faz:
Ovülasyon sonrasında boşalan follikül, korpus luteum adı verilen bir yapıya dönüşür.
Korpus luteum, progesteron ve östrojen üreterek endometriyumun daha da kalınlaşmasına ve gebeliğe hazırlık yapmasına yardımcı olur.
Eğer gebelik olmazsa, korpus luteum geriler ve progesteron ve östrojen seviyeleri düşer.
Hormonal düşüş, endometriyumun soyulmasına ve menstruasyonun başlamasına yol açar.
Menstruasyon (Adet) Fazı:
Korpus luteumun gerilemesi sonucunda östrojen ve progesteron seviyeleri düşer.
Endometriyum soyulur ve rahim iç tabakasının bir kısmı atılır.
Bu atılma, adet kanaması olarak adlandırılır ve menstruasyon döngüsünün başlangıcını oluşturur.
Döngü Sonrası:
Menstruasyon döngüsü sonrasında, hormon seviyeleri düşer ve yeni bir döngü başlar.
Eğer gebelik gerçekleşirse, korpus luteum korunur ve hormonal destek devam eder.
Bu maddeler, kadınlarda tipik bir menstruasyon döngüsünün ana hatlarını temsil eder. Ancak, bireyden bireye değişiklik gösterebilecek çeşitli faktörlere bağlı olarak döngü uzunluğu ve süreci değişebilir.
Oogenez
Oogenezi, kadın üreme hücreleri olan yumurtaların oluşumu sürecini ifade eder. İşte oogenezi sürecini bilimsel bir şekilde maddeler halinde açıklayan bir genel bakış:
Germ Hücresi Gelişimi:
Oogenezi, embryonal gelişim sırasında başlar.
Kadın embriyosundaki primordial germ hücreleri, gonadlara (yumurtalıklar) göç eder.
Primordial Follikül Oluşumu:
Gonadlardaki primordial germ hücreleri, primordial folliküller adı verilen yapıları oluşturur.
Her bir primordial follikül, bir oosit (yarı olgunlaşmış yumurta hücresi) ile çevrili birkaç hücreden oluşur.
Oogonyum Dönemi:
Embriyonik dönemde, oogonyumlar adı verilen hücreler, primordial folliküllerin içinde çoğalmaya başlar.
Bu hücreler, mitoz bölünme yoluyla çoğalarak daha fazla oogonyum oluşturur.
Mayoz I - Meioz I:
Puberte döneminde, oogonyumlar meyvotik bölünme olan meioz I'e başlar.
Bu süreç sonucunda her oogonyum, bir primer oosit ve birinci poler hücresi oluşturur.
Primer oosit, bu aşamada donar ve genellikle ovulasyon (yumurtlama) zamanına kadar bekler.
Primordial Follikül Dönemi:
Primer oosit, primordial folliküllerin içinde bekler.
Primordial folliküller, primordial follikül hücreleri ve oosit arasında bir koruma sağlar.
Mayoz II - Meioz II:
Ovulasyon zamanında, primer oosit meyvotik bölünme olan meioz II'ye başlar.
Bu aşamada, bir oosit ve ikinci poler hücresi oluşur.
İkinci poler hücresi genellikle küçük ve işlevsizdir.
Fertilizasyon ve Tam Olgunlaşma:
Eğer bir sperm hücresi ile birleşirse, oosit tamamen olgunlaşır.
Bu birleşme, fertilizasyon olarak adlandırılır ve zigotu oluşturur.
Oositlerin Atılması:
Eğer fertilizasyon gerçekleşmezse, olgunlaşan oosit genellikle menstruasyon sırasında atılır.
Bu süreç, kadın üreme hücrelerinin oluşumunu temsil eder. Oogenezi süreci, bir kadının hayatı boyunca devam eder, ancak genellikle belirli bir yaşa kadar devam eder. Bu süreç, hormonal düzenlemeler ve çeşitli faktörlere bağlı olarak düzenlenir.
Kadın üreme sistemi üzerinde etkili hormonlar
Follikül Fazı:
FSH:
- Ovaryumda bulunan follikül hücrelerini uyarır.
- Follikül gelişimine başlamasını sağlar.
- Follikül içindeki oositin olgunlaşmasına katkıda bulunur.
LH:
- Ovülasyonu (yumurtlama) başlatır.
- Olgunlaşan follikülün yüzeyini delerek olgun yumurtanın serbest bırakılmasını sağlar.
- Korpus luteumun oluşumunu başlatır.
Luteal Faz:
FSH ve LH:
- Korpus luteumun sürdürülmesine yardımcı olur.
- Progesteron ve östrojen üretimini destekler.
- Gebelik gerçekleşmezse, korpus luteum geriler ve adet dönemi başlar.
