Türk İslam Devletleri

Orta Asya'da kurulan Türk-İslam Devletleri

1. Karahanlılar-Afrasiyapoğulları 
2. Gazneliler-Yeminiler
3. Büyük Selçuklu Devleti

1-Karahanlılar (840-1212) Afrasiyapoğulları

• Karahanlılar, 9. yüzyılın sonlarından 11. yüzyılın ortalarına kadar Orta Asya'da hüküm süren bir Türk devletidir. Karahanlılar, ilk Türk-İslam devletlerinden biri olarak, İslamiyet'in Orta Asya'da yayılmasında etkili olmuştur.
• Karahanlılar, Karluk Türkleri'nin bir kolundan gelmektedir ve 840'larda Karluklar'ın en güçlü hükümdarı olan Bilge Kül Kağan tarafından kurulmuştur. Devletin başkenti, ilk başta Suyab (günümüzdeki Kırgızistan'ın Tokmok şehri) olmak üzere daha sonra Kaşgar'a taşınmıştır. Karahanlılar, İpek Yolu'nun üzerinde bulunan bu bölgede önemli bir ticaret merkezi haline gelmiştir.
• Karahanlılar, ilk dönemlerinde Budizm ve Maniheizm gibi dinleri benimsemişlerdir. Ancak 10. yüzyılın başında İslamiyet'i kabul etmişlerdir. İslamiyet'in benimsenmesi, devletin siyasi, sosyal ve kültürel yapısını etkilemiştir. İslamiyet, devletin resmi dini olmuş ve devlet yönetiminde İslami kurallar uygulanmıştır. Karahanlılar, İslamiyet'in yayılmasında önemli bir rol oynamış ve diğer Türk boylarını da İslamiyet'e geçmeye teşvik etmiştir.

Gazneliler (963-1187) - Yeminiler

• Gazneliler, Orta Asya'dan gelen Türk kökenli bir hanedanlıktır ve 10. yüzyılın sonlarında Afganistan'ın Gazne şehrini merkez olarak kurulmuştur. Devlet, 10. yüzyılın sonlarında İslam'ın güçlenmesiyle birlikte İslam kültürüne ve medeniyetine adapte olmuştur. Gazneli hükümdarlar, Orta Asya ve Hindistan'ı kapsayan geniş bir bölgeyi fethetmişlerdir.
• Gazneli hükümdarı Alp Tigin, 962 yılında Gazne şehrini ele geçirdi ve devletin kurucusu olarak kabul edilir. Daha sonra hükümdarlığı oğlu Sebük Tigin devraldı. Fakat gerçek gücü oğlu Mahmud'un hükümdarlığı döneminde (998-1030) elde etti. Mahmud, Gazneliler Devleti'nin en ünlü hükümdarıdır. İlk olarak babası Sebük Tigin döneminde Hindistan'ın kuzeybatısına yapılan seferler, Mahmud tarafından genişletilmiş ve 17 sefer düzenlenmiştir. Bu seferlerin amacı, zenginlikleri ve güçleriyle ünlü Hindistan'ı fethetmekti. Mahmud, fethettiği bölgelerde cami, medrese ve hastahaneler gibi İslami yapılar inşa ettirdi.
• Gazneliler Devleti'nin yıkılışı Moğol istilalarına kadar sürdü. Moğol İmparatorluğu'nun egemenliği altına giren Gazneliler, son hükümdarı Gıyaseddin Tuğrul'un ölümüyle (1187) varlıklarını sona erdirdi.

Büyük Selçuklu Devleti (1040 - 1157)

• Büyük Selçuklu Devleti, 11. yüzyılın başından 12. yüzyılın ortalarına kadar Orta Asya'dan Anadolu'ya kadar geniş bir coğrafyada hüküm sürmüş Türk-İslam devletidir. Büyük Selçuklu Devleti, Oğuz Türkleri'nin Selçuklu Hanedanı tarafından kurulmuştur.

• Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu Tugrul Bey, Abbasi Halifesi'nin çağrısı üzerine 1055 yılında Horasan'da Gazneli Türklerine karşı savaşarak büyük bir zafer kazanmıştır. Bu zaferle birlikte Abbasi Halifesi tarafından "Büyük Selçuklu Devleti" resmen tanınmış ve Tugrul Bey, İslam dünyasının en önemli liderlerinden biri haline gelmiştir.
• Büyük Selçuklu Devleti, Moğolların yıkımına kadar Orta Asya, İran, Irak, Suriye, Filistin, Anadolu ve Kafkasya'da hüküm sürmüştür. Devlet, İslamiyet'in etkisi altında gelişmiş ve dönemin en önemli kültürel, bilimsel ve sanatsal merkezlerinden biri olmuştur.

Büyük Selçuklu Devleti hükümdarlar listesi

1. Tuğrul Bey
2. Sultan Alp Arslan
3. I. Melikşah
4. I. Mahmud
5. Berkyaruk
6. II. Melikşah
7. Muhammed Tapar
8. Sultan Sencer

Büyük Selçuklu Devleti'nin başkentleri

1. Nişabur (1037-1043): Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu Tuğrul Bey tarafından başkent olarak seçilmiştir.
2. Rey (1043-1055): Tuğrul Bey'in oğlu Alparslan tarafından başkent olarak seçilmiştir.
3. Merv (1055-1153): Alparslan'ın oğlu Melikşah tarafından başkent olarak seçilmiştir.
4. İsfahan (1153-1220): Melikşah'ın oğlu Sencer tarafından başkent olarak seçilmiştir.
5. Herat (1220-1225): Sencer'in ölümünden sonra başkent olarak seçilmiştir.
6. Nişabur (1225-1256): Hülagü Han tarafından yıkılana kadar başkent olarak kalmıştır.

Büyük Selçuklu Devleti'nin en önemli eserleri şu şekildedir:

• Nişabur Ulu Camii: 1043 yılında inşa edilmiştir.
• Rey Ulu Camii: 1077 yılında inşa edilmiştir.
• Merv Ulu Camii: 1137 yılında inşa edilmiştir.
• İsfahan Ulu Camii: 1139 yılında inşa edilmiştir.
• Herat Ulu Camii: 1154 yılında inşa edilmiştir.
• Nişapur Medresesi: 1068 yılında inşa edilmiştir.
• Rey Medresesi: 1077 yılında inşa edilmiştir.
• Merv Medresesi: 1137 yılında inşa edilmiştir.
• İsfahan Medresesi: 1139 yılında inşa edilmiştir.
• Herat Medresesi: 1154 yılında inşa edilmiştir.

Büyük Selçuklu Devleti'nin eserlerinin özellikleri:

1. Selçuklu mimarisi, İslam ve Orta Asya mimarisinden etkilenmiştir.
2. Selçuklu camileri, genellikle büyük ve görkemli yapılardur.
3. Selçuklu medreseleri, eğitim ve öğretimin önemli merkezleriydi.
4. Selçuklu hanları, tüccarların ve yolcuların konaklaması için inşa edildi.
5. Selçuklu hamamları, temizlik ve hijyen için önemli yapılardu.
6. Selçuklu köprüleri, ulaşım ve ticaret için önemli yapılardu.

Mısır'da kurulan Türk-İslam Devletleri

1. Tolunoğulları
2. Ihşidiler-Akşitler
3. Eyyübiler
4. Memlükler

Tolunoğulları (868-905)

• Tolunoğulları, 868-905 yılları arasında Kahire merkezli bir hanedanlık tarafından yönetilen bir Türk-İslam devletidir. Bu devlet, Abbasiler halifesi Mütevekkil tarafından Mısır ve Suriye bölgelerinde idari yetkililer olarak atanan Tolunoğlu Ahmed bin Tolun tarafından kurulmuştur.
• Tolunoğulları, Abbasi halifeliğine bağlı kalmakla birlikte, pratikte kendi bağımsızlıklarını korumuşlardır. Hanedanlık, bölgeyi Abbasilerden ve Bizanslılardan koruyarak, genişleyen ticaret yollarını kontrol ederek ve yerel yönetimde etkili bir rol oynayarak güçlü bir ekonomik ve siyasi güç haline geldi.
• Tolunoğlu Ahmed bin Tolun, başkent olarak Kahire'yi seçti ve şehirde bir cami, bir saray, bir hastane ve bir mektep gibi yapılar inşa etti. Ayrıca, Nil Nehri'nin doğu kıyısında, bugünkü Kahire'nin güneyinde bir su yolu inşa etti ve bölgenin zengin tarım arazilerine erişimi kolaylaştırdı.
• Tolunoğulları döneminde, sanat ve edebiyat büyük ilerlemeler kaydetti. Şiir, mimari, resim ve diğer sanat dalları büyük bir gelişme gösterdi ve İslam medeniyetinin bu dönemdeki zirvelerinden biri olarak kabul edilir.

Eyyubiler

• Eyyubiler, 12. ve 13. yüzyıllarda Suriye ve Mısır'da hüküm süren bir Müslüman Türk hanedanlığıdır. Eyyubiler, isimlerini kurucusu olan Selahaddin Eyyubi'den alır.
• Eyyubiler, Haçlılarla savaşan ve Orta Doğu'da büyük bir güç oluşturan Müslüman bir hanedanlıktı. Selahaddin Eyyubi, Kudüs'ü 1187 yılında Haçlılardan geri aldı ve bu olay Eyyubilerin yükselişinde önemli bir rol oynadı.
• Eyyubiler, İslami mimari ve kültüre önemli katkılarda bulundu. Kudüs'teki Kubbet-üs Sahra Camii, Selahaddin Eyyubi'nin emriyle inşa edilmiş ve günümüze kadar varlığını koruyan en önemli Eyyubi yapılarından biridir. Şam'daki Emevi Camii, Halep'teki Halep Kalesi, Kahire'deki Sultan Hasan Camii ve Rıdvan Sarayı, Eyyubilerin diğer önemli yapıları arasındadır.

Memlükler 

• Memlükler, Mısır, Suriye ve Filistin'de (Levant) 13. ila 16. yüzyıllar arasında hüküm sürmüş bir Türk hanedanlığıdır. İsmi, köle anlamına gelen "memlük" kelimesinden gelmektedir, zira Memlükler köle asıllı askerlerden oluşan bir orduya dayanmaktaydılar.
• Memlükler, 1250 yılında Kahire'de Mısır'ı ele geçirerek bağımsız bir hanedanlık kurdular ve bu hanedanlık 1517 yılına kadar hüküm sürdü. Memlükler, askeri güçleri sayesinde zaman içinde Suriye, Filistin, Hicaz, Cidde, Yemen, Kıbrıs, Rodos, Anadolu, İran ve Hindistan gibi farklı bölgelerde de etkili oldular.
• Memlükler dönemi, mimari, edebiyat ve sanat açısından oldukça zengin bir dönemdir. Kahire'deki Sultan Hasan Camii ve Rifai Camii gibi önemli camiler, Memlükler döneminde inşa edilmiştir. Ayrıca Memlükler döneminde Arapça şiir ve edebiyatın gelişimi de desteklenmiştir.
• Memlükler dönemi, Moğol istilası, siyasi iç çekişmeler ve Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselişi gibi olaylarla karşı karşıya kalmıştır. Son olarak, 1517 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun Mısır'ı fethiyle Memlük hanedanlığı sona ermiştir.

Memlükler dönemi Mısır'ında birçok önemli yapı inşa edilmiştir. Bunlardan bazıları:

• Kahire Kalesi: Mısır'ın başkenti Kahire'de bulunan kale, 13. yüzyılda Memlük Sultanı Salih Necmeddin tarafından yaptırılmıştır.
• Sultan Hasan Camii: Kahire'de bulunan cami, Memlük Sultanı Hasan tarafından 14. yüzyılda yaptırılmıştır.
• Rifa'i Camii: Kahire'de bulunan cami, 19. yüzyılda Memlükler döneminde yapılmıştır.
• Sultan Kalaun Camii: Kahire'de bulunan cami, Memlük Sultanı Kalaun tarafından 14. yüzyılda yaptırılmıştır.
• Muhammed Ali Camii: Kahire'de bulunan cami, 19. yüzyılda Memlükler döneminde Osmanlı valisi Muhammed Ali Paşa tarafından yaptırılmıştır.
• El-Muayyed Camii: Kahire'de bulunan cami, Memlük Sultanı El-Muayyed Şeyh tarafından 15. yüzyılda yaptırılmıştır.
• Kubbet'üs-Sahra: Mescid-i Aksa'nın yanında bulunan kubbe, Memlük Sultanı el-Mansur Kalavun tarafından 14. yüzyılda inşa ettirilmiştir.
• El-Madrasa El-Gazzariyye: Kahire'de bulunan medrese, Memlük Sultanı El-Zahir Baybars tarafından 13. yüzyılda yaptırılmıştır.
• Al-Azhar Üniversitesi: Kahire'de bulunan üniversite, 10. yüzyılda Fatımiler tarafından kurulmuş olup, Memlükler döneminde de önemini korumuştur.

Anadolu Selçuklu Devleti

• Anadolu Selçuklu Devleti, 1077-1308 yılları arasında Anadolu'da hüküm sürmüş Türk-İslam devletidir. Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun Moğol İstilası'na uğraması sonucu Moğol istilasından kaçan Türkmen aşiretleri, Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan'ın yardımıyla Anadolu'ya gelmiştir. Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şah'tır.
• Anadolu Selçuklu Devleti'nin en parlak dönemi Sultan II. Kılıç Arslan ile başlar. II. Kılıç Arslan döneminde Moğol İstilası öncesinde Anadolu'nun büyük bir kısmı Selçuklu hakimiyetine girmiştir. Bu dönemde Anadolu Selçuklu Devleti, Anadolu'nun siyasi, sosyal, kültürel ve sanatsal açıdan gelişmesine öncülük etmiştir.
• Anadolu Selçuklu Devleti'nin son dönemi Moğol istilası ile başlar. Moğolların Anadolu Selçuklu Devleti'ne yaptığı saldırılar sonucu, devlet yıkılmıştır. Son Anadolu Selçuklu hükümdarı Gıyaseddin Keyhüsrev'in 1308 yılında öldürülmesiyle devlet tamamen sona ermiştir.
  
  

Anadolu Selçuklu Devleti'nin hükümdarları

1. I. Süleyman Şah yada Kutalmışoğlu Süleyman Şah (1077) 
2. I. Kılıç Arslan
3. I. Mesud
4. II. Kılıç Arslan
5. I. Gıyâseddin Keyhüsrev
6. II. Süleyman Şah
7. I. İzzeddin Keykavus
8. I. Alâeddin Keykubad
9. II. Gıyâseddin Keyhüsrev
10. II. Mesud (1308)

Andaolu Selçuklu Devleti'nin yaadığı savaşlar

1. Dorileon Savaşı 🔴
2. Miryokefalon Savaşı 🟢
3. Yassıçemen Savaşı 🟢
4. Kösedağ Savaşı 🔴

Anadolu Selçuklu Devleti'nin en önemli eserleri arasında 

• Sultanhanı, Alara Kalesi
• Konya Selçuklu Müzesi
• İzzeddin Keykavus Külliyesi
• Sivas Gökmedrese
• Kayseri Hunat Hatun Külliyesi
• Konya Karatay Medresesi
• Sivas Şifaiye Medresesi
• Erzurum Çifte Minareli Medrese
• Konya Mevlana Türbesi 
• Celalettin Rumi Türbesi 

İlk Beylikler dönemi

İlk beylikler, Türk tarihi açısından önemli bir dönem olan ve Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılması sonrası ortaya çıkan siyasi birimlerdir. Bu beylikler şunlardır:

1. Danişmentliler Beyliği 
2. Saltuklular Beyliği 
3. Mengücek Beyliği 
4. Artuklu Beyliği 
5. Çaka Beyliği
6. Dilmaçoğulları
7. Ahlatşahlar
8. İnaloğulları beyliği
9. Tanrıbermiş beyliği

Danişmentliler Beyliği

Danişmendliler Beyliği, 1080 yılında Ahmet Gazi tarafından Sivas ve çevresinde kurulmuş bir Anadolu beyliğidir. Beyliğin kuruluşu, Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında önemli bir dönüm noktası olmuştur.

Beyliğin kurucusu Ahmet Gazi, Büyük Selçuklu Devleti'nin komutanlarındandı. 1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'ya gelen Ahmet Gazi, Sivas ve çevresindeki toprakları ele geçirerek Danişmendliler Beyliği'ni kurmuştur.

Danişmendliler Beyliği, kuruluşundan itibaren Anadolu Selçuklu Devleti'nin bir vasalı olarak varlığını sürdürmüştür. Beyliğin merkezi önce Sivas iken daha sonra Niksar olmuştur.

Danişmendliler Beyliği'nin en parlak dönemi, 12. yüzyılın başında yaşanmıştır. Bu dönemde beylik, Anadolu'nun büyük bir kısmını kontrol etmiştir.

Danişmendliler Beyliği, 1243 yılında Kösedağ Savaşı'nda Moğollara yenilerek yıkılmıştır.

Danişmendliler Beyliği'nin başlıca özellikleri şunlardır:

• Sivas ve çevresinde kurulmuş bir Türkmen beyliğidir.
• Büyük Selçuklu Devleti'nin bir vasalı olarak varlığını sürdürmüştür.
• 1243 yılında Kösedağ Savaşı'nda Moğollara yenilerek yıkılmıştır.

Danişmendliler Beyliği'nin önemli eserleri şunlardır:

1. Tokat Yağıbasan Medresesi
2. Amasya Halifet Gazi Türbesi
3. Niksar Ulu Camii

Danişmendliler Beyliği, Anadolu tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Beylik, bölgedeki Türkmen kültürünün gelişmesine katkıda bulunmuş ve Anadolu Selçuklu Devleti'nin kuruluşunda önemli bir rol oynamıştır.

Danişmendliler Beyliği, Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında önemli bir rol oynamıştır. Beylik, bölgedeki Türkmen boylarının Anadolu'ya yerleşmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Danişmendliler Beyliği, Anadolu'nun kültürel zenginliğine de önemli bir katkı sağlamıştır. Beylik döneminde inşa edilen camiler, medreseler ve türbeler, dönemin önemli mimari eserleri arasında yer almaktadır. Bu eserler, Anadolu'nun Türk-İslam medeniyetindeki yerinin önemli bir göstergesidir.

Danişmendliler Beyliği'nin en önemli eseri, Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası'dır. Bu yapı, Anadolu'nun en önemli mimari eserleri arasında yer almaktadır. Cami ve darüşşifa, Selçuklu sanatının en güzel örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Saltuklular Beyliği

Saltuklular Beyliği, 1071 yılında Erzurum ve çevresinde kurulmuş bir Anadolu beyliğidir. Beyliğin kurucusu, Büyük Selçuklu Devleti'nin komutanlarından Ebü'l-Kāsım İzzeddin Saltuk Bey'dir.

Saltuklular Beyliği, kuruluşundan itibaren Anadolu Selçuklu Devleti'nin bir vasalı olarak varlığını sürdürmüştür. Beyliğin merkezi önce Erzurum iken daha sonra Erzincan olmuştur.

Saltuklular Beyliği, 1202 yılında Moğollar tarafından yıkılmıştır.

Saltuklular Beyliği'nin başlıca özellikleri şunlardır:

• Erzurum ve çevresinde kurulmuş bir Türkmen beyliğidir.
• Büyük Selçuklu Devleti'nin bir vasalı olarak varlığını sürdürmüştür.
• 1202 yılında Moğollar tarafından yıkılmıştır.

Saltuklular Beyliği'nin önemli eserleri şunlardır:

1. Erzurum Ulu Camii
2. Erzurum Kalesi
3. Tepsi Minare
4. Kale Camii
5. Çifte Minareli Medrese

Saltuklular Beyliği, Anadolu tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Beylik, bölgedeki Türkmen kültürünün gelişmesine katkıda bulunmuş ve Anadolu Selçuklu Devleti'nin kuruluşunda önemli bir rol oynamıştır.

Saltuklular Beyliği, Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında önemli bir rol oynamıştır. Beylik, bölgedeki Türkmen boylarının Anadolu'ya yerleşmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Saltuklular Beyliği, Anadolu'nun kültürel zenginliğine de önemli bir katkı sağlamıştır. Beylik döneminde inşa edilen camiler, medreseler ve türbeler, dönemin önemli mimari eserleri arasında yer almaktadır. Bu eserler, Anadolu'nun Türk-İslam medeniyetindeki yerinin önemli bir göstergesidir.

Saltuklular Beyliği'nin en önemli eseri, Erzurum Ulu Camii'dir. Bu cami, Anadolu'nun en önemli mimari eserleri arasında yer almaktadır. Cami, Selçuklu sanatının en güzel örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Mengücek Beyliği

Mengücek Beyliği, 1080 yılında Malazgirt Savaşı'ndan sonra Erzincan, Kemah, Divriği ve Şebinkarahisar yöresinde kurulmuş bir Anadolu beyliğidir. Beyliğin kurucusu, Büyük Selçuklu Devleti'nin komutanlarından olan Mengücek Gazi'dir.

Mengücek Beyliği, kuruluşundan itibaren Anadolu Selçuklu Devleti'nin bir vasalı olarak varlığını sürdürmüştür. Beyliğin merkezi önce Erzincan iken daha sonra Divriği olmuştur.

Mengücek Beyliği, 1228 yılında Anadolu Selçuklu Devleti tarafından yıkılmıştır.

Mengücek Beyliği'nin başlıca özellikleri şunlardır:

• Erzincan, Kemah, Divriği ve Şebinkarahisar yöresinde kurulmuş bir Türkmen beyliğidir.
• Büyük Selçuklu Devleti'nin bir vasalı olarak varlığını sürdürmüştür.
• 1228 yılında Anadolu Selçuklu Devleti tarafından yıkılmıştır.

Mengücek Beyliği'nin önemli eserleri şunlardır:

1. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası
2. Kemah Kalesi
3. Divriği Kalesi
4. Şebinkarahisar Kalesi
5. Divriği Ulu Camii'nin minaresi

Mengücek Beyliği, Anadolu tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Beylik, bölgedeki Türkmen kültürünün gelişmesine katkıda bulunmuş ve Anadolu Selçuklu Devleti'nin kuruluşunda önemli bir rol oynamıştır.

Mengücek Beyliği, Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında önemli bir rol oynamıştır. Beylik, bölgedeki Türkmen boylarının Anadolu'ya yerleşmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Mengücek Beyliği, Anadolu'nun kültürel zenginliğine de önemli bir katkı sağlamıştır. Beylik döneminde inşa edilen camiler, medreseler ve türbeler, dönemin önemli mimari eserleri arasında yer almaktadır. Bu eserler, Anadolu'nun Türk-İslam medeniyetindeki yerinin önemli bir göstergesidir.

Mengücek Beyliği'nin en önemli eseri, Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası'dır. Bu yapı, Anadolu'nun en önemli mimari eserleri arasında yer almaktadır. Cami ve darüşşifa, Selçuklu sanatının en güzel örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, 1228 yılında Mengücek Beyliği'nin hükümdarı Fahreddin Behramşah tarafından yaptırılmıştır. Cami, Selçuklu mimarisinin en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Caminin mimarisi, Selçuklu mimarisinin kendine özgü özelliklerini yansıtmaktadır. Cami, kesme taştan inşa edilmiş olup, dış cephesi mozaik ve çinilerle süslenmiştir. Caminin iç süslemeleri de oldukça zengindir. Caminin mihrap ve minaresi, Selçuklu sanatının en güzel örneklerinden biridir.

Divriği Ulu Camii'nin yanında bulunan darüşşifa, Anadolu'da günümüze kadar ulaşan en eski darüşşifalardan biridir. Darüşşifa, Selçuklu mimarisinin önemli eserlerinden biridir. Darüşşifa, kesme taştan inşa edilmiş olup, iç ve dış cephesi mozaik ve çinilerle süslenmiştir. Darüşşifa'nın iç süslemeleri de oldukça zengindir. Darüşşifa'nın tıp bölümü, şifahane bölümü ve kütüphanesi bulunmaktadır.

Artuklu Beyliği

Artuklu Beyliği, 1102 yılında, Güney ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde Artuk Bey tarafından kurulmuş bir beyliktir. İsmini Türkmen beyi olan Artuk Bey'den almıştır. 1086 yılında Kudüs'ü alan Artuk Bey aynı yıl burada öldü. Daha sonrasında Artuklular Hasankeyf, Mardin ve Harput olmak üzere üç ana koldan idare edildiler.

Artuklu Beyliği'nin başlıca özellikleri şunlardır:

• Güney ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde kurulmuş bir Türkmen beyliğidir.
• Anadolu Selçuklu Devleti'nin çöküşüyle birlikte kurulmuştur.
• 1409 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilerek sona ermiştir.

Artuklu Beyliği'nin önemli eserleri şunlardır:

1. Hasankeyf Kalesi
2. Mardin Ulu Camii
3. Artuklu Külliyesi (Mardin)
4. Harput Kalesi
5. Artuklu Hamamı (Harput)

Artuklu Beyliği, Anadolu tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Beylik, bölgedeki Türkmen kültürünün gelişmesine katkıda bulunmuş ve Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda önemli bir rol oynamıştır.

Artuklu Beyliği, Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında önemli bir rol oynamıştır. Beylik, bölgedeki Türkmen boylarının Anadolu'ya yerleşmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Artuklu Beyliği, Anadolu'nun kültürel zenginliğine de önemli bir katkı sağlamıştır. Beylik döneminde inşa edilen camiler, medreseler ve türbeler, dönemin önemli mimari eserleri arasında yer almaktadır. Bu eserler, Anadolu'nun Türk-İslam medeniyetindeki yerinin önemli bir göstergesidir.

Artuklu Beyliği'nin en önemli eseri, Hasankeyf Kalesi'dir. Kale, Artuklu Beyliği'nin en önemli askeri ve siyasi merkezi olmuştur. Kale, Selçuklu mimarisinin önemli bir örneği olarak kabul edilmektedir.

Artuklu Beyliği'nin diğer önemli eserleri arasında Mardin Ulu Camii, Artuklu Külliyesi ve Harput Kalesi sayılabilir. Bu eserler, Anadolu'nun Türk-İslam mimarisinin önemli örnekleri arasında yer almaktadır.

Artuklu Beyliği'nin yıkılmasında başlıca faktörler şunlardır:

• Moğol istilaları
• İç karışıklıklar
• Osmanlı Devleti'nin yükselişi

Artuklu Beyliği'nin yıkılması, Anadolu'nun siyasi ve kültürel yapısında önemli bir değişime yol açmıştır. Beyliğin yıkılmasıyla birlikte Anadolu'da Osmanlı Devleti'nin hakimiyeti artmıştır.

Çaka Beyliği

• Çaka Beyliği, 11. yüzyılın sonlarından 14. yüzyılın başlarına kadar Batı Anadolu'da varlığını sürdürmüş bir Türkmen beyliğidir. Adını kurucusu olan Çaka Bey'den almaktadır.
• Çaka Bey, Kayı boyuna mensup bir Türkmen beyi olarak, 1080'lerde Batı Anadolu'ya gelmiştir. Burada, İzmir yakınlarında yer alan bir bölgede yerleşik Bizans valisini mağlup ederek, bağımsız bir beylik kurmuştur. Çaka Bey, bu beylikte yaklaşık 20 yıl boyunca hüküm sürmüştür.
• Çaka Bey'in ölümünden sonra, beylik oğulları arasında paylaşılmış ve zaman zaman Bizanslılar ve diğer komşu beyliklerle mücadele etmiştir. 13. yüzyılın başlarında beylik, Germiyan Beyliği'nin egemenliği altına girmiş ve sonraki yüzyıllarda Germiyanlılar ile birlikte varlığını sürdürmüştür.
• Çaka Beyliği, Anadolu'da kurulan ilk Türk beyliklerinden biri olması açısından önemlidir. Ayrıca, batı Anadolu'da Bizans egemenliğine karşı verilen mücadelede de önemli bir rol oynamıştır.

Dilmaçoğulları Beyliği

• Dilmaçoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin Moğol İstilası sonrasında Anadolu'da ortaya çıkan bir beyliktir. Adını kurucusu Dilmaçoğlu Süleyman Bey'den almaktadır.
• Dilmaçoğlu Süleyman Bey, Anadolu'da Moğol istilasının ardından başlayan beylik hareketleri sırasında kendisine ait topraklarda bağımsızlığını ilan etmiş ve beyliğin merkezi olan Ereğli (Yassıören) kalesini inşa etmiştir. Dilmaçoğlu Süleyman Bey'in ölümünden sonra yerine oğlu İshak Bey geçmiş ve beylik daha da güçlenerek Konya'ya kadar genişlemiştir. Ancak beylik, 1337 yılında Germiyanlılar tarafından ortadan kaldırılmıştır.
• Dilmaçoğulları Beyliği'nin en önemli özelliği, Türkmen-İslam kültürünün yanı sıra Bizans ve Ermeni kültürlerinin de etkilerini taşıyan bir kültür sentezine sahip olmasıdır. Ayrıca beylik, Anadolu'da kurulan ilk Türkmen beylikleri arasında yer almaktadır.

Ahlatşahlar

• Ahlatşahlar, 11. yüzyılın sonlarında Doğu Anadolu Bölgesi'nde hüküm süren bir Türkmen beyliğidir. Ahlatşahlar Beyliği'nin merkezi, günümüz Bitlis ilinin Ahlat ilçesinde yer almaktadır. Ahlatşahlar Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin bölgedeki otoritesini kabul etti ve Selçuklu Devleti'nin vasalı olarak hareket etti.
• Ahlatşahlar Beyliği'nin kurucusu Nasrullah Bey, Selçuklu Sultanı Melikşah'ın oğlu Tuğrul Bey'in emriyle Anadolu Selçuklu Devleti'nin doğudaki sınırlarını korumakla görevlendirilmiştir. Nasrullah Bey, 1096 yılında Ahlat bölgesine gelerek burada kendi beyliğini kurmuştur. Ahlatşahlar Beyliği'nin en parlak dönemi, Nasrullah Bey'in torunu Sultan Süleyman Şah döneminde yaşanmıştır.
• Ahlatşahlar Beyliği, Türk-İslam sanatı ve mimarisi açısından da önemlidir. Ahlat'ta bulunan tarihi mezarlık, Ahlatşahlar dönemine ait birçok tarihi eser barındırmaktadır. Beylik döneminde yapılan cami, medrese, hamam, köprü ve kervansaray gibi yapılar günümüze kadar ulaşmıştır ve turizm açısından önemli bir potansiyel oluşturmaktadır.

İnaloğulları Beyliği

• İnaloğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılması sonrasında ortaya çıkan Türkmen beyliklerinden biridir. Başkenti Konya olan Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından sonra bölgede siyasi bir istikrarsızlık oluştu ve çeşitli beylikler ortaya çıktı. İnaloğulları Beyliği de bu dönemde Konya ve çevresinde hüküm sürdü.
• Beyliğin kurucusu, Ahiler'den İnal Bey'dir. İnal Bey, 1290 yılında Anadolu Selçuklu Devleti'nin başkenti Konya'yı ele geçirdi ve burada İnaloğulları Beyliği'ni kurdu. Beyliğin hakim olduğu bölge, Konya, Ilgın, Ereğli, Beyşehir, Akşehir, Seydişehir ve Ilıca'yı kapsıyordu.
• İnaloğulları Beyliği'nin en parlak dönemi, II. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında yaşandı. Bu dönemde beylik, zenginleşti ve güçlendi. Ancak II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in ölümünden sonra beylik, Moğol istilası ve iç çekişmeler nedeniyle zayıfladı. Sonrasında beylik, Germiyanlılar Beyliği'nin hakimiyetine girdi ve varlığı sona erdi.

İkinci beylikler dönemi

• Candaroğulları Beyliği
• Dulkadiroğulları Beyliği
• Germiyanoğulları Beyliği
• Hamidoğulları Beyliği
• Osmanlı Beyliği
• Aydınoğulları Beyliği
• Menteşe Beyliği
• Ramazanoğulları Beyliği
• Karesioğulları Beyliği
• Tekeoğulları Beyliği
• Sahib Ataoğulları Beyliği
• Karamanoğulları Beyliği
• Kadı Burhanettin Devleti
• Eretna Beyliği
• Canik Beyliği
• Çobanoğulları Beyliği
• İnançoğulları Beyliği
• Eşrefoğulları Beyliği

Karamanoğulları Beyliği

Karamanoğulları Beyliği, 1256 yılında Niğde ve çevresinde kurulmuş bir Türkmen beyliğidir. Anadolu Selçuklu Devleti'nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde, İç Anadolu ve Akdeniz'de önemli bir güç haline gelmiştir.

Beyliğin kurucusu Nureddin Bey, Anadolu Selçuklu Devleti'nin emrinde bir komutandı. 1256 yılında Karaman'da bağımsızlığını ilan etti. Nureddin Bey'in oğlu Kerimüddin Karaman Bey, beyliğin topraklarını genişleterek Antalya, Konya ve Ankara'yı ele geçirdi.

Karamanoğulları Beyliği, 14. yüzyılın ikinci yarısında en parlak dönemini yaşadı. II. İbrahim Bey döneminde beylik, Osmanlı Devleti'nin en önemli rakibi haline geldi. II. İbrahim Bey, Osmanlı Devleti'nin genişlemesini engellemek için çeşitli girişimlerde bulundu.

Karamanoğulları Beyliği, 15. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı Devleti'nin yükselişiyle birlikte gerilmeye başladı. 1474 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilerek sona erdi.

Karamanoğulları Beyliği'nin başlıca özellikleri şunlardır:

• Niğde ve çevresinde kurulmuş bir Türkmen beyliğidir.
• Anadolu Selçuklu Devleti'nin çöküşüyle birlikte kurulmuştur.
• II. İbrahim Bey döneminde Osmanlı Devleti'nin en önemli rakibi haline gelmiştir.
• 1474 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilerek sona ermiştir.

Karamanoğulları Beyliği'nin önemli eserleri şunlardır:

1. Hatuniye Medresesi (Konya)
2. Zinciriye Medresesi (Aksaray)
3. Alaaddin Camii (Karaman)
4. Karamanoğlu Mehmet Bey Camii (Karaman)
5. Ermenek Kalesi

Karamanoğulları Beyliği, Anadolu tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Beylik, bölgedeki Türkmen kültürünün gelişmesine katkıda bulunmuş ve Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda önemli bir rol oynamıştır.

Karamanoğulları Beyliği'nin mücadelesi, Osmanlı Devleti'nin Anadolu'da tek bir güç olarak kurulmasını geciktirmiştir.

Karamanoğulları Beyliği'nin önemli eserleri, Anadolu'nun kültürel zenginliğini yansıtmaktadır. Hatuniye Medresesi, Zinciriye Medresesi ve Alaaddin Camii, dönemin önemli mimari eserleri arasında yer almaktadır. Bu eserler, Anadolu'nun Türk-İslam medeniyetindeki yerinin önemli bir göstergesidir.

Candaroğulları Beyliği

• Candaroğulları Beyliği, 14. yüzyılda Kastamonu, Sinop, Bartın, Çankırı, Bolu ve Zonguldak çevresinde hüküm sürmüş bir Türkmen beyliğidir. Kurucusu Candar Bey'dir ve beylik, kendisiyle birlikte gelen Oğuz Türkmenleri tarafından kurulmuştur.
• Candaroğulları Beyliği, 1292 yılında Candar Bey'in Kastamonu'yu ele geçirmesiyle kuruldu. Daha sonra beylik, Sinop, Bolu, Zonguldak, Çankırı ve Ereğli çevrelerini de kontrol altına aldı. Candaroğulları, özellikle ticaret yolu üzerinde bulunmaları sayesinde ekonomik açıdan güçlü bir beylikti. Ayrıca beylik, özellikle maden işletmeciliği ve ticarette de etkiliydi.
• Candaroğulları Beyliği, Osmanlı Devleti'nin yükselişi sırasında varlığını sürdürdü, ancak 1461 yılında Fatih Sultan Mehmed'in Trabzon'u fethi sonrasında Osmanlı topraklarına katıldı. Candaroğulları Beyliği'nin kurucusu Candar Bey, Türk edebiyatında da kendisine yer bulan bir şairdir ve Türkmen beylikleri arasında önemli bir yere sahiptir.

Dulkadiroğulları Beyliği

Dulkadiroğulları Beyliği, 1337 yılında Elbistan ve çevresinde kurulmuş bir Anadolu beyliğidir. Beyliğin kurucusu, Oğuzların Bozok koluna mensup Bayat boyundan olan Hacı Emir Bayındır'dır.

Dulkadiroğulları Beyliği, kuruluşundan itibaren Memlük Devleti'nin himayesinde olmuştur. Beyliğin merkezi önce Elbistan iken daha sonra Maraş olmuştur.

Dulkadiroğulları Beyliği'nin en parlak dönemi, 15. yüzyılda yaşanmıştır. Bu dönemde beylik, Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu'da önemli bir güç haline gelmiştir.

Dulkadiroğulları Beyliği, 1522 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilerek sona ermiştir.

Dulkadiroğulları Beyliği'nin başlıca özellikleri şunlardır:

• Elbistan ve çevresinde kurulmuş bir Türkmen beyliğidir.
• Anadolu Selçuklu Devleti'nin çöküşüyle birlikte kurulmuştur.
• Memlük Devleti'nin himayesinde olmuştur.
• 1522 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilerek sona ermiştir.

Dulkadiroğulları Beyliği'nin önemli eserleri şunlardır:

1. Elbistan Ulu Camii
2. Maraş Ulu Camii
3. Göksun Ulu Camii
4. Dulkadiroğlu Türbesi (Maraş)
5. Hacı Emir Bayındır Türbesi (Elbistan)

Dulkadiroğulları Beyliği, Anadolu tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Beylik, bölgedeki Türkmen kültürünün gelişmesine katkıda bulunmuş ve Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda önemli bir rol oynamıştır.

Dulkadiroğulları Beyliği, Memlük Devleti'nin bir vasalı olarak Doğu Akdeniz'de önemli bir güç olmuştur. Beylik, bu bölgedeki ticaret yollarını kontrol etmiş ve denizcilik alanında da önemli başarılar elde etmiştir.

Dulkadiroğulları Beyliği'nin önemli eserleri, Anadolu'nun kültürel zenginliğini yansıtmaktadır. Elbistan Ulu Camii ve Maraş Ulu Camii, dönemin önemli mimari eserleri arasında yer almaktadır. Bu eserler, Anadolu'nun Türk-İslam medeniyetindeki yerinin önemli bir göstergesidir.

Hamidoğulları Beyliği

• Hamidoğulları Beyliği, Anadolu'da 13. ve 14. yüzyıllar arasında varlığını sürdürmüş bir Türkmen beyliğidir. Adını kurucusu Hamid Bey'den almaktadır. Beyliğin toprakları, bugünkü Kayseri, Sivas ve Yozgat illerinin bazı kısımlarını kapsıyordu.
• Hamidoğulları Beyliği, Moğol istilasına karşı direnme hareketlerinde aktif rol aldı. Ancak Moğolların baskısı sonucu 1277 yılında Selçuklu Devleti'ne bağlanmak zorunda kaldı. Daha sonra 1398 yılında Timur'un Anadolu'yu istilası sırasında beylik tamamen ortadan kalktı.

Aydınoğulları Beyliği

• Aydınoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından sonra batı Anadolu'da kurulan beyliklerden biridir. 1308 yılında Germiyanlılar Beyliği'ne bağlı iken, beylik merkezi Kuşadası'na taşınmasıyla bağımsız bir beylik olarak varlığını sürdürmüştür.
• Aydınoğulları Beyliği, 14. ve 15. yüzyıllarda önemli bir güç olmuştur. Beylik, Aydın, Denizli, Nazilli, Tire, İzmir, Manisa, Alaşehir, Kütahya, Bursa ve Balıkesir gibi bölgelerde hüküm sürmüştür. İzmir ve çevresindeki liman kentlerinin kontrolünü ele geçirmiş, Akdeniz ve Ege Denizi'nde ticaret faaliyetlerinde bulunmuştur.
• Aydınoğulları Beyliği, İlhanlılar ve Osmanlılar ile sık sık mücadele etmiştir. Beyliğin en ünlü hükümdarı Umur Bey, Osmanlılar ile yaptığı savaşlarda başarılı olmuş ve beyliği güçlendirmiştir. Ancak, 1390 yılında Timur'un Anadolu'ya gelmesi ile beylik yıkılmış, Aydın ve çevresi Timur'a teslim edilmiştir. Beylik, 1426 yılında tekrar kurulmuşsa da, artık eski gücünü koruyamamıştır. 1426-1429 yılları arasında Karamanoğulları Beyliği'ne bağlı kalmış, daha sonra Osmanlı Devleti'nin egemenliğine girmiştir.

Menteşe Beyliği

• Menteşe Beyliği, 13. yüzyılın ortalarında Muğla ve çevresinde kurulan bir Türk beyliğidir. Beylik, adını kurucusu olan Menteşe Bey'den almıştır.
• Menteşe Beyliği, 1284 yılında Aydınoğlu Mehmed Bey tarafından ele geçirilene kadar varlığını sürdürmüştür. Beyliğin toprakları, günümüzde Muğla, Denizli ve Aydın illerinin bazı kısımlarını kapsamaktaydı.
• Menteşe Beyliği, çevresindeki diğer Türk beylikleri gibi, özellikle tarım, hayvancılık ve ticaret alanlarında faaliyet göstermiştir. Beylik döneminde inşa edilen yapılar arasında Ula'daki Meşeliköy Sarnıcı, Muğla'daki Gazi İlyas Bey Camii ve Menteşe'deki Orhaniye Camii gibi eserler bulunmaktadır.
• Menteşe Beyliği, Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselişi sırasında zayıflamış ve 15. yüzyılda Aydınoğlu İsa Bey tarafından tamamen fethedilmiştir.

Ramazanoğulları Beyliği

Ramazanoğulları Beyliği, 1352 yılında Misis ve Adana yöresinde kurulmuş bir Anadolu beyliğidir. Beyliğin kurucusu Ramazan Bey, Oğuzların Üçok kolunun Yüreğir boyuna mensuptur.

Ramazanoğulları Beyliği, kuruluşundan itibaren yarım asır kadar Memlûklar'a tabi olmuştur. 1510 yılından sonra ise Osmanlılara tabi olarak yaklaşık bir yüzyıl kadar daha varlığını sürdürmüştür.

Beyliğin en parlak dönemi, 14. yüzyılın sonlarında yaşanmıştır. Bu dönemde beylik, Adana, Tarsus, Mersin ve Hatay'ı kapsayan geniş bir bölgeye hakim olmuştur. Ramazanoğulları Beyliği, bu dönemde önemli bir kültür ve sanat merkezi haline gelmiştir.

Ramazanoğulları Beyliği, 16. yüzyılın başlarında Osmanlı Devleti'nin yükselişiyle birlikte gerilemeye başlamıştır. 1608 yılında Osmanlı Devleti tarafından tamamen fethedilerek sona ermiştir.

Ramazanoğulları Beyliği'nin başlıca özellikleri şunlardır:

• Adana ve çevresinde kurulmuş bir Türkmen beyliğidir.
• Anadolu Selçuklu Devleti'nin çöküşüyle birlikte kurulmuştur.
• 1608 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilerek sona ermiştir.

Ramazanoğulları Beyliği'nin önemli eserleri şunlardır:

1. Ramazanoğlu Camii (Adana)
2. Ramazanoğlu Medresesi (Adana)
3. Ramazanoğlu Türbesi (Adana)
4. Ramazanoğlu Hamamı (Adana)
5. Ramazanoğlu Konağı (Adana)

Ramazanoğulları Beyliği, Anadolu tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Beylik, bölgedeki Türkmen kültürünün gelişmesine katkıda bulunmuş ve Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda önemli bir rol oynamıştır.

Ramazanoğulları Beyliği'nin kültür ve sanat alanındaki faaliyetleri, Anadolu'nun kültürel zenginliğine önemli bir katkı sağlamıştır. Beylik döneminde inşa edilen camiler, medreseler ve türbeler, dönemin önemli mimari eserleri arasında yer almaktadır. Bu eserler, Anadolu'nun Türk-İslam medeniyetindeki yerinin önemli bir göstergesidir.

Karesioğulları Beyliği

Karesioğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin çöküşü ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde, Balıkesir ve çevresinde kurulmuş bir Türkmen beyliğidir. Beyliğin kurucusu Karesi Bey, Danişmentli Beyliği'nin bir komutanıydı.

Karesioğulları Beyliği'nin kuruluş tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte 1296 ile 1300 yılları arasıdır. Fakat Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı uç beylerinin büyük çoğunluğu 1299 yılında bağımsızlıklarını ilan ettikleri için Karesioğulları Beyliği'nin kuruluş tarihi 1299 yılı kabul edilmektedir.

Beylik, 40.000 atlı askerden oluşan bir kara ordusuna ve etkili bir donanmaya sahipti. Karesioğulları Beyliği'nin denizcilikteki ileri seviyesi Osmanlı bahriye teşkilâtı için bir kaynak ve örnek teşkil etmiştir denilebilir. Balıkesir'de bol miktarda ipek ve ladin reçinesi üretilmekte ve Avrupa pazarlarına gönderilmekteydi.

Karesioğulları Beyliği'nin en parlak dönemi, I. İshak Bey döneminde yaşanmıştır. I. İshak Bey, Bizans İmparatorluğu'na karşı başarılı seferler düzenlemiş ve beyliğin topraklarını genişletmiştir.

Karesioğulları Beyliği, 1345 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilerek sona ermiştir.

Karesioğulları Beyliği'nin başlıca özellikleri şunlardır:

• Balıkesir ve çevresinde kurulmuş bir Türkmen beyliğidir.
• Anadolu Selçuklu Devleti'nin çöküşüyle birlikte kurulmuştur.
• Denizcilikte önemli bir güç olmuştur.
• 1345 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilerek sona ermiştir.

Karesioğulları Beyliği'nin önemli eserleri şunlardır:

1. Karesi Bey Camii (Balıkesir)
2. I. İshak Bey Camii (Balıkesir)
3. Karesi Bey Türbesi (Balıkesir)
4. Çandarlı Hamamı (Balıkesir)
5. Çandarlı Kalesi

Karesioğulları Beyliği, Anadolu tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Beylik, bölgedeki Türkmen kültürünün gelişmesine katkıda bulunmuş ve Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda önemli bir rol oynamıştır.

Karesioğulları Beyliği'nin denizcilik alanındaki faaliyetleri, Anadolu'nun denizcilik tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Beylik döneminde kurulan donanma, Osmanlı Devleti'nin denizcilik alanındaki ilerlemesinde önemli bir rol oynamıştır.

Tekeoğulları Beyliği

Tekeoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından sonra Antalya ve çevresinde kurulan ikinci dönem Anadolu Beylikleri'ndendir. Beyliğin başkenti Antalya'dır.

Beyliğin kurucusu, Antalya'da valilik yapan Eğirdir Hamidoğulları Beyliği'nden Yunus Bey'dir. Yunus Bey, 1321 yılında Antalya'yı ele geçirerek Tekeoğulları Beyliği'ni kurmuştur.

Tekeoğulları Beyliği, 1423 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilerek sona ermiştir.

Tekeoğulları Beyliği'nin başlıca özellikleri şunlardır:

• Antalya ve çevresinde kurulmuş bir Türkmen beyliğidir.
• Anadolu Selçuklu Devleti'nin çöküşüyle birlikte kurulmuştur.
• 1423 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilerek sona ermiştir.

Tekeoğulları Beyliği'nin önemli eserleri şunlardır:

1. Yivli Minare (Antalya)
2. İskele Camii (Antalya)
3. Sarılar Camii (Antalya)
4. Tekeoğlu Camii (Antalya)
5. Kaleiçi Surları (Antalya)

Tekeoğulları Beyliği, Anadolu tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Beylik, bölgedeki Türkmen kültürünün gelişmesine katkıda bulunmuş ve Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda önemli bir rol oynamıştır.

Tekeoğulları Beyliği, denizcilik alanında da önemli bir güç olmuştur. Beylik döneminde Antalya'da bir donanma kurulmuştur. Bu donanma, Doğu Akdeniz'de önemli bir güç haline gelmiştir.

Tekeoğulları Beyliği'nin en önemli eseri, Yivli Minare'dir. Yivli Minare, Antalya'nın en önemli simgelerinden biridir. Minare, 1379 yılında Tekeoğlu II. İbrahim Bey tarafından yaptırılmıştır.

Tekeoğulları Beyliği'nin diğer önemli eserleri arasında İskele Camii, Sarılar Camii ve Tekeoğlu Camii sayılabilir. Bu camiler, Anadolu'nun Türk-İslam mimarisinin önemli örnekleri arasında yer almaktadır.

Aydınoğulları Beyliği

Aydınoğulları Beyliği, 1308 yılında Aydın ve çevresinde kurulmuş bir Türkmen beyliğidir. Anadolu Selçuklu Devleti'nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde, Güneybatı Anadolu'da önemli bir güç haline gelmiştir.

Beyliğin kurucusu Aydınoğlu Mehmed Bey, Germiyanoğlu Yakub Bey'in ordusunda subaşıydı (ordu komutanı) ve Germiyanoğulları Beyliği'nin Batı Anadolu'daki sınırlarını genişletmekle görevlendirilmişti. Mehmed Bey, 1308 yılında Tire ve Birgi'yi ele geçirerek Aydınoğulları Beyliği'ni kurmuştur.

Aydınoğulları Beyliği'nin en parlak dönemi, Umur Bey döneminde yaşanmıştır. Umur Bey, yetenekli bir komutan ve devlet adamıydı. Denizcilik alanında önemli başarılar elde etmiş ve Aydınoğulları Beyliği'ni bir deniz gücü haline getirmiştir. Umur Bey, 1328 yılında İzmir'i ele geçirerek Ege Denizi'nde önemli bir üs elde etmiştir.

Aydınoğulları Beyliği, Osmanlı Devleti'nin yükselişiyle birlikte gerilemeye başlamıştır. 1390 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilerek sona ermiştir.

Aydınoğulları Beyliği'nin başlıca özellikleri şunlardır:

Aydın ve çevresinde kurulmuş bir Türkmen beyliğidir.

Anadolu Selçuklu Devleti'nin çöküşüyle birlikte kurulmuştur.

Umur Bey döneminde önemli bir deniz gücü haline gelmiştir.

1390 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilerek sona ermiştir.

Aydınoğulları Beyliği'nin önemli eserleri şunlardır:

1. Birgi Ulu Camii
2. Tire Ulu Camii
3. Aydınoğlu Mehmet Bey Camii
4. Aydınoğlu Türbesi
5. Umur Bey Camii

Aydınoğulları Beyliği, Anadolu tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Beylik, bölgedeki Türkmen kültürünün gelişmesine katkıda bulunmuş ve Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda önemli bir rol oynamıştır.