Osmanlı'da dağılma dönemi

 Dağılma dönemi padişahları

  1. II. Mahmut (1808-1839)
  2. I. Abdülmecit (1839-1861)
  3. I. Abdülaziz (1861-1876)
  4. V. Murat (1876)
  5. II. Abdülhamid (1876-1909)
  6. V. Mehmet Reşat (1909-1918)
  7. VI. Mehmet Vahdettin (1918-1922)
II. Mahmud dönemi ıslahatları
  1. Vakay-i Hayriye ile yeniçeri ocağı kaldırıldı ve yerine sekba-ı cedit ordusu kuruldu.
  2. Asakir-i Mansure-i Muhammediye ordusu kuruldu. Asker sayımıyla ve askerlerin sağlık durumuyla alakalı olarak ise Mekteb-i Tıbbiye kurulmuştur.
  3. Bugünki karşılığı Genelkurmay Başkanlığı'na denk gelen Seraskerlik makamı oluşturuldu. İlk serasker Ağa Hüseyin Paşa'dır.
  4. Osmanlı'da Subay yetiştiren Mekteb-i Harbiye kuruldur.
  5. Mızıka-ı hümayun kuruldu.
  6. Anadolu'da güvenliği sağlamak amacıyla bugünki karşılığı Jandarma teşkilayına denk gelen Redif birlikleri kurulmuştur.
  7. Divan-ı Hümayın kaldırıldı,bakanlıklar kuruldu ve kabine sistemine geçildi (Meclis-i Vükela)
  8. İlk resmi gazete olan Takvim-i vakayi çıkarılmıştır.
  9. Askeri amaçlıda olsa ilk nüfus sayımı yapılmıştır.
  10. II. Mahmud döneminde Sened-i İttifak yayınlanmıştır.
  11. Tımar sistemi ve zeamet uygulaması son bulmuştur.
  12. İdari işler için Darü'ş Şura-ı Bab-ı Ali kurulmuştur.
  13. Devlet memuru yetiştirmek üzere Mekteb-i Maarif-i Adliye kurulmuştur.
  14. Yabancı dil bilen devlet adamı yetiştirmek üzere Tercüme odaları kurulmuştur.
  15. İstanbul'a girişlerde Mürur teskeresi uygulamasına başlamıştır. Bunun sebebi ise tımar sistemi kaldırılınca İstanbul'a göç dalgası olmasıdır.
  16. Kılık kıyafet üzerinde değişiklik yapıldı ve memurlara fas, ceket ve pantalon zorunluluğu getirildi.
  17. Mahmudiye Marşı Osmanlı milli marşı olarak belirlenmiştir.
  18. Kız ve erkek çocuklar için eğitim zorunlu hale getirildi ve yüksekokullara öğrenci yetiştirmek amacıyla Mekteb-i Ulum-i Edebiye kurulmuştur.
II. Mahmud 'Ben tebaamdan Müslümanları camide, Hristiyanları kilisede, Musevileri de Havrada görmek isterim' diyerek Osmanlıcılık fikrini savunmuştur.
II. Mahmud şiir yazmas konusunda yetnekli bir padişahdı ve şiirlerinde adli mahlasını kullanmıştır.

Sened-i İttifak

II. Abdülhamid (1876-1909)


II. Abdülhamid dönemi siyasi olayları
  1. I. Meşrutiyetin ilanı (23 Aralık 1876 - 14 Şubat 1878)
  2. Kanun-i Esasi'nin ilanı (30 Eylül 1876)
  3. İstibdat Dönemi (14 Şubat 1878)
  4. Çırağan Sarayı Baskını (20 Mayıs 1878 - 23 Temmuz 1908)
  5. Şeref Sürgünleri olayı
  6. II. Meşrutiyetin ilanı (23 Temmuz 1908)
  7. Kanun-i Esasi'de 1909 tarihinde yapılan değişiklikler.
  8. 31 Mart Olayı (13 Nisan 1909)

Trablusgarp Savaşı (29 Eylül 1911 – 18 Ekim 1912)

Trablusgarp Savaşı nedenleri ve sonuçları maddeler halinde şu şekildedir:

Nedenleri:
  • İtalya'nın yayılmacı politikaları: İtalya, 19. yüzyılda İtalya Yarımadası'nın tamamını birleştirdikten sonra, Akdeniz'de de güç kazanmak için çalışmalar yürütüyordu.
  • Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlardaki yenilgileri: Osmanlı İmparatorluğu, I. Balkan Savaşı'nda yenilgiye uğramış ve Balkanlardaki topraklarının büyük bir kısmını kaybetmişti. Bu yenilgiler, İtalya'nın Trablusgarp'ı işgal etmesine cesaret verdi.

Sonuçları:
  • Osmanlı İmparatorluğu'nun yenilgisi: Trablusgarp Savaşı sonucunda Osmanlı İmparatorluğu, yenilgiye uğradı ve Trablusgarp'ı İtalya'ya bırakmak zorunda kaldı.
  • İtalya'nın Akdeniz'de güçlenmesi: Trablusgarp Savaşı, İtalya'nın Akdeniz'de güçlenmesine neden oldu.
  • I. Dünya Savaşı'nın çıkmasına zemin hazırlaması: Trablusgarp Savaşı, I. Dünya Savaşı'nın çıkmasına zemin hazırladı.
  • Trablusgarp Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu'nun son yenilgisidir. Savaş sonucunda Osmanlı İmparatorluğu, Trablusgarp'ı İtalya'ya bırakmak zorunda kaldı ve İtalya, Akdeniz'de güçlendi. Savaş, ayrıca I. Dünya Savaşı'nın çıkmasına zemin hazırladı.

Ek bilgiler:
  • Trablusgarp Savaşı, 1911 yılında başladı ve 1912 yılında İtalya'nın zaferiyle sona erdi.
  • Savaş, İtalyanların Trablusgarp'ı işgali ile başladı.
  • Osmanlı İmparatorluğu, Trablusgarp'ı savunmak için Libya'da bir ordu kurdu.
  • Savaş, kara, deniz ve havada gerçekleşti.
  • Savaş sonucunda, İtalya Trablusgarp, Bingazi ve Derne'yi işgal etti.
  • Osmanlı İmparatorluğu, Trablusgarp'ı geri almak için çeşitli girişimlerde bulundu ancak başarılı olamadı.
  • Trablusgarp Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na girmesine neden oldu.

I. Balkan Savaşı (8 Ekim 1912 – 30 Mayıs 1913)





I. Balkan Savaşı nedenleri ve sonuçları maddeler halinde şu şekildedir:

Nedenleri:
  1. Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlardaki zayıflaması: 19. yüzyılda Balkanlarda yaşanan milliyetçilik hareketleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun bölgedeki gücünü zayıflatmıştı.
  2. Balkan devletlerinin birleşmesi: Balkan devletleri, 1912 yılında Bulgaristan, Sırbistan, Yunanistan ve Karadağ'ın katılımıyla Balkan Birliği'ni kurdular.
  3. Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlarda yayılmacı politikaları: Osmanlı İmparatorluğu, Balkanlarda topraklarını genişletmek için çalışmalar yürütüyordu.

Sonuçları:
  1. Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlardaki topraklarının büyük bir kısmını kaybetmesi: Osmanlı İmparatorluğu, savaşın sonucunda Edirne ve Kırklareli'ne kadar olan Midye-Enez Hattı'nın batısındaki tüm topraklarını Balkan devletlerine bırakmak zorunda kaldı.
  2. Arnavutluk'un bağımsızlığını kazanması: Arnavutluk, Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını kazandı.
  3. Balkan Savaşları'nın I. Dünya Savaşı'nın çıkmasına neden olması: Balkan Savaşları, Avrupa'da güç dengelerini değiştirdi ve I. Dünya Savaşı'nın çıkmasına zemin hazırladı.
  4. I. Balkan Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlardaki gücünün sonunu getirdi. Savaş sonucunda Osmanlı İmparatorluğu, Balkanlardaki topraklarının büyük bir kısmını kaybetti ve Arnavutluk bağımsızlığını kazandı. Balkan Savaşları, ayrıca Avrupa'da güç dengelerini değiştirdi ve I. Dünya Savaşı'nın çıkmasına zemin hazırladı.


II. Balkan Savaşı (29 Haziran 1913 – 10 Ağustos 1913)

II. Balkan Savaşı nedenleri ve sonuçları maddeler halinde şu şekildedir:

Nedenleri:
  1. I. Balkan Savaşı'nın sonucunda oluşan toprak paylaşımı: I. Balkan Savaşı sonucunda Balkan devletleri, Osmanlı İmparatorluğu'ndan büyük topraklar kazandılar. Ancak bu toprak paylaşımı, özellikle Bulgaristan ve Yunanistan arasında anlaşmazlıklar yarattı.
  2. Bulgaristan'ın yayılmacı politikaları: Bulgaristan, I. Balkan Savaşı'ndan sonra Balkanlarda hâkimiyet kurmak için çalışmalar yürütüyordu.
Sonuçları:
  1. Bulgaristan'ın yenilmesi: II. Balkan Savaşı sonucunda Bulgaristan, savaştan yenik çıktı ve topraklarının önemli bir kısmını kaybetti.
  2. Osmanlı İmparatorluğu'nun Edirne ve Kırklareli'ni geri alması: Osmanlı İmparatorluğu, savaşın sonucunda Edirne ve Kırklareli'ni geri aldı.
  3. Balkan devletleri arasında yeni bir güç dengesinin oluşması: II. Balkan Savaşı sonucunda Balkan devletleri arasında yeni bir güç dengesi oluştu. Bulgaristan, bu savaştan büyük bir yenilgi alarak geri çekilirken, Yunanistan ve Sırbistan güç kazandı.
  4. II. Balkan Savaşı, Balkan Savaşları'nın sonuncusudur. Savaş sonucunda Balkan devletleri arasında yeni bir güç dengesi oluştu ve Osmanlı İmparatorluğu, Balkanlardaki topraklarının bir kısmını geri aldı.

I. Dünya Savaşı (28 Temmuz 1914 – 11 Kasım 1918)






Osmanlı'nın I. Dünya Savaşı'na girmesine neden olan olay nedir?
  • Yavuz ve Midilli, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'nda kullandığı iki savaş gemisidir. Bu gemiler, Almanya'nın Kaiserliche Marine'ine ait Goeben ve Breslau gemileridir. Bu gemiler, 1914'te Akdeniz'de İngiliz donanmasından kaçarak Çanakkale Boğazı'ndan geçerek İstanbul'a ulaşmıştır. Osmanlı İmparatorluğu, bu gemileri 80 milyon marka satın alarak kendi donanmasına katmıştır.
  • Yavuz, Goeben'in Osmanlı donanmasına katılan ismidir. Yavuz, dönemin en gelişmiş muharebe kruvazörlerinden biriydi. 28,5 cm'lik 10 adet topa sahipti ve 27 knot hız yapabiliyordu. Yavuz, savaş boyunca Karadeniz ve Akdeniz'de birçok çatışmaya katıldı. En önemli çatışması, 1916'da Gelibolu Yarımadası'ndaki Osmanlı kuvvetlerine destek için yapılan Çanakkale Deniz Savaşı'dır. Yavuz, bu savaşta İngiliz ve Fransız donanmasına karşı büyük başarılar elde etmiştir.
  • Midilli, Breslau'nun Osmanlı donanmasına katılan ismidir. Midilli, Yavuz'dan daha küçük bir gemi olmasına rağmen, yine de dönemin en modern kruvazörlerinden biriydi. 21 cm'lik 8 adet topa sahipti ve 25 knot hız yapabiliyordu. Midilli, savaş boyunca Karadeniz'de birçok saldırı düzenledi ve Rus ticaret gemilerine büyük zarar verdi.
  • Yavuz ve Midilli, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'ndaki en önemli savaş gemileriydi. Bu gemiler, Osmanlı donanmasına önemli bir güç katmış ve savaşın gidişatını etkilemiştir. 
  • Osmanlı İmparatorluğu, 29-30 Ekim 1914 gecesi Karadeniz'de Ruslara ait Odessa ve Sivastopol limanlarını bombalayarak I. Dünya Savaşı'na girdi. Bu olay, Rusya'nın Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan etmesine neden oldu. Rusya'nın ardından, Fransa, İngiltere ve İtalya da Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan etti.

Osmanlı İmparatorluğu'nun savaşa girmesine yol açan nedenler şunlardır:
  1. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin Almanya ile yakınlaşması
  2. Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkan Savaşları'nda yenilmesi ve toprak kaybetmesi
  3. Rusların Osmanlı İmparatorluğu'nun toprak bütünlüğüne yönelik tehditleri

Osmanlı'nın I. Dünya Savaşı'nda hangi cephelerde savaştı?

Kendi sınırlarımız içindeki cepheler
  1. savunma cepheleri
    1. Çanakkale cephesi 🟢 
    2. Suriye-filistin cephesi 🔴
    3. Hicaz cephesi 🔴
    4. Yemen cephesi 🔴
    5. Irak cephesi 🟢
  2. Taaruz cepheleri
    1. kanal cephesi 🔴
    2. kafkasya cephesi 🔴
Yardımcı kuvvet olarak katıldığımız cepheler
  1. Galiçya cephesi
  2. Makedonya cephesi
  3. Romanya cephesi







Mmondros ateşkes antlasması (30 Ekim 1918)

Mondros Ateşkes Antlaşması, I. Dünya Savaşı'nın sonunda, 30 Ekim 1918 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan bir ateşkes antlaşmasıdır. Antlaşma, Osmanlı İmparatorluğu'nun fiilen sonunu getirmiştir.

Antlaşmanın maddeleri şunlardır:
  1. Osmanlı İmparatorluğu, tüm kara ve deniz kuvvetlerini derhal teslim edecek ve İtilaf Devletleri'nin herhangi bir isteğini yerine getirecektir.
  2. İtilaf Devletleri, kendi güvenliklerini tehlikede gördükleri herhangi bir noktayı işgal etme hakkına sahip olacaktır.
  3. Osmanlı İmparatorluğu, Hicaz, Asir, Yemen, Suriye ve Irak'taki tüm garnizonları teslim edecek ve bu bölgelerin yönetimlerini İtilaf Devletleri'ne devredecektir.
  4. Boğazlar, İtilaf Devletleri'nin denetimine bırakılacaktır.
  5. Osmanlı İmparatorluğu, İtilaf Devletleri'nin herhangi bir talepte bulunmaması için gayret gösterecektir.

Antlaşmanın 7. ve 24. maddeleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun siyasi egemenliğine gölge düşürür durumdaydı. 7. maddeye göre, İtilaf Devletleri kendi güvenliklerini tehlikede gördükleri herhangi bir noktayı işgal edebilecekti. 24. maddeye göre ise, İtilaf Devletleri Anadolu'nun doğusundaki altı ilde (bu madde antlaşmanın İngilizce metninde altı Ermeni ili şeklinde yer almıştır) bir karışıklık çıkarsa işgal edeceklerdi. Bu iki madde Anadolu'da ve Osmanlı coğrafyasında yapılmak isteneni açıkça ortaya koyuyordu.

Mondros Ateşkes Antlaşması, Türk Kurtuluş Savaşı'nın başlamasına neden olan en önemli faktörlerden biri olmuştur. Antlaşmanın ağır şartları, Türk halkının bağımsızlık mücadelesine başlamasına yol açmıştır.

Sevr antlaşması (10 Ağustos 1920)

Sevr Antlaşması, I. Dünya Savaşı'nın ardından, 10 Ağustos 1920 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan bir barış antlaşmasıdır. Antlaşma, Osmanlı İmparatorluğu'nun fiilen sonunu getirmiştir.

Antlaşmanın maddeleri şunlardır:
  • Osmanlı İmparatorluğu, Anadolu'nun büyük bir kısmını ve Trakya'nın tamamını kaybedecekti.
  • İstanbul, İtilaf Devletleri'nin ortak denetimine bırakılacaktı.
  • Boğazlar, İtilaf Devletleri'nin kontrolünde olacaktı.
  • Kapitülasyonlar devam edecekti.
  • Osmanlı İmparatorluğu, büyük miktarda tazminat ödemeyi kabul edecekti.
  • Osmanlı İmparatorluğu, bağımsız bir Ermenistan'ı ve Kürt devletini tanıyacaktı.

Antlaşmanın en ağır maddeleri şunlardı:
  • Osmanlı İmparatorluğu, Anadolu'nun büyük bir kısmını kaybetmekteydi. Bu topraklar üzerinde, Ermenistan, Kürdistan, Yunanistan, Fransa ve İtalya'nın mandaları kurulacaktı.
  • İstanbul, İtilaf Devletleri'nin ortak denetimine bırakılmaktaydı. Bu, Osmanlı İmparatorluğu'nun başkentinin yabancı devletlerin denetimine girmesini anlamına geliyordu.
  • Boğazlar, İtilaf Devletleri'nin kontrolünde olacaktı. Bu, Boğazların uluslararası bir suyolu haline gelmesini ve Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenlik haklarının kısıtlanmasını anlamına geliyordu.
  • Kapitülasyonlar devam edecekti. Bu, yabancı devletlerin Osmanlı İmparatorluğu'nda serbestçe ticaret yapma ve yatırım yapma haklarını sürdürmesini anlamına geliyordu.
  • Osmanlı İmparatorluğu, büyük miktarda tazminat ödemeyi kabul etmekteydi. Bu tazminat, Osmanlı İmparatorluğu'nun ekonomik olarak çökmesine neden olacaktı.
  • Osmanlı İmparatorluğu, bağımsız bir Ermenistan'ı ve Kürt devletini tanımaktaydı. Bu, Osmanlı İmparatorluğu'nun toprak bütünlüğünün parçalanmasını anlamına geliyordu.
  • Sevr Antlaşması, Türk halkı tarafından büyük bir tepkiyle karşılandı. Türk Kurtuluş Savaşı, bu tepkinin bir sonucu olarak başlamıştır. Antlaşma, 1923 yılında imzalanan Lozan Antlaşması ile yürürlükten kaldırılmıştır.

Sevr Antlaşması'nın maddeleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun toprak bütünlüğünü ve egemenliğini ortadan kaldıracak şekilde hazırlanmıştı. Antlaşma, Türk halkının bağımsızlık mücadelesini başlatmasına ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasına yol açmıştır.